Туғанлыҡ төшөнсәләре
Туғанлыҡ төшөнсәләре
Туғанлыҡ терминдары ҡан ҡәрҙәшлекте белдереп торған һүҙ. Улар бик күп һәм үҙенсәлекле. Башҡорт халҡы туғанлыҡ терминдарын ҡулланыуҙы бик кәрәк тип һанаған. Һәр бер төбәк өсөн, уҙенең яғында булған туғанлыҡ терминдарын ҡулланыу ҡәҙерлерәк, сөнки уны ошо яҡтың ырыуҙаштары, ата-бабалары үҙенең ҡаны яғынан (генетик яҡтан) туғанлыҡты белдереү өсөн атаған. Туғанлыҡ терминдарын йыйыу һәм өйрәнеү, ғаиләлә булған нәҫел-нәсәптең береһенең дә атамаһыҙ тороп ҡалмағанлығын күрһәтә. Һәр диалекттың (һөйләштең) үҙ туғанлыҡ атамалары бар, улар бер-береһенән айырыла, үҙ-ара синонимик рәт барлыҡҡа килтерә.
Ҡан туғанлыҡ
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Атай — балаларға тормош башланғысы биреүсе, ғаилә башлығы һәм социаль, иҡтисади яҡтан яҡлаусыһы. Ир кеше.
Әсәй
Олатай
Өләсәй
Ҡусты
Һеңле
Апай
Ағай
Ейән, ейәнсәр
Бүлә, бүләсәр
Тыуа, тыуасар
Тыуаят
Һаратан
Етеят
Туңаяҡ
Никах аша туғанлыҡ
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Кейәү
Килен
Ҡайны
Ҡәйнә
Ҡоҙа
Ҡоҙағый
Ҡоҙаса
Ҡәйнеш
Балдыҙ
Бикәс
Бажа
Килендәш, апһын
Көндәш
Бейем
Ҡайнаға
Бикә(ҡәйенбикә)
Ҡәйен еңгә
Ҡәйен еҙнә
Кәләш